Aktualności | Gliwice pamiętają – obchody 80. rocznicy Marszu Śmierci w Bojkowie

W niedzielę, 19 stycznia, mieszkańcy Gliwic wraz z delegacjami z Polski i zagranicy przemaszerowali w milczeniu ulicami Bojkowa (dawnej wioski Schönwald) śladem ofiar Marszu Śmierci, który – jak odkryto – przeszedł tamtędy od 19 do 21 stycznia 1945 roku. Gliwicki Marsz Pokoju był jednym z elementów obchodów 80. rocznicy tragicznych wydarzeń, podczas których w samym Bojkowie życie mogło stracić ponad 30 osób.

Obchody były nie tylko hołdem dla ofiar, ale także okazją do przybliżenia historii odkrytego w Bojkowie w 2022 roku nieznanego dotąd fragmentu trasy Marszu Śmierci, którą przebyli więźniowie niemieckiego, nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz-Birkenau i jego licznych podobozów. Dzięki badaniom przeprowadzonym przez Cornelię Stieler i Krzysztofa Kruszyńskiego odcinek ten został włączony do oficjalnego Szlaku Ewakuacji Więźniów KL Auschwitz-Birkenau.

Niedzielne uroczystości rozpoczęła msza święta w intencji ofiar Marszu Śmierci odprawiona w kościele  pw. Narodzenia N.M.P w Bojkowie. Po nabożeństwie uczestnicy przeszli na cmentarz parafialny. Tam odsłonięto cztery tablice – w języku polskim, hebrajskim, niemieckim i angielskim – umieszczone na czterech ścianach monumentu upamiętniającego ofiary Marszu Śmieci. Na pomniku ułożone zostały drewniane chodaki, przypominające o pomordowanych mężczyznach, kobietach i dzieciach. Nad nim na drutach kolczastych powiewało 30 białych i niebieskich gołębi z origami, symbolizujących ofiary tragicznych wydarzeń w Bojkowie. 

– Dziś, obchodząc 80. rocznicę tego tragicznego wydarzenia, w rzeczywistości wszyscy uczestniczymy w niezwykłej lekcji historii. Wyciągnięcie z niej wniosków to nasz obowiązek. Wspominamy wszystkie ofiary nazistowskiej ideologii. Ofiary ludzkiej nienawiści i zaślepienia. Pamiętamy też o tych, którzy w tych niezwykle trudnych czasach ryzykowali życie swoje i swoich rodzin, usiłując nieść pomoc więźniom obozów śmierci. Ludzie ci w pełni realizowali XI przykazanie, które tak niezwykle trafnie sformułował Roman Kent, prezydent Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego: nie byli obojętni. My też nie możemy pozostać obojętnymi – mówiła prezydent Gliwic, Katarzyna Kuczyńska-Budka.

Do tragicznych wydarzeń w swoich wystąpieniach nawiązali także Andrzej Sznajder – dyrektor oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Cornelia Stieler – przewodnicząca Stowarzyszenia Schönwald Erben, Sebastian Wladarz – prezes fundacji Haus Oberschlesien, Leon Tokkie – prezes Fundacji Holocaust Camps w Amsterdamie oraz Roman Kwiatkowski – prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce. Po przemówieniach odmówiono międzyreligijne modlitwy w intencji ofiar. Złożono także kwiaty na mogiłach więźniów. Tę część obchodów zakończyło symboliczne wypuszczenie w niebo białych gołębi. 

W zadumę nad losem ludzi, którzy stracili życie w tak okrutny sposób, wpisał się również koncert „Imiennym / bezimiennym”, podczas którego na Scenie Bojków Centrum Kultury Victoria zabrzmiały utwory muzyczne przeplatane świadectwami osób związanych z tragicznymi wydarzeniami. Obchody zakończył Marsz Pamięci, którego uczestnicy tłumnie, w milczeniu i zadumie przeszli około 5-kolometrowym fragmentem szlaku Marszu Śmierci. Na trasie uczestnikom towarzyszyły dźwięki kościelnych kołatek, skowytu psów oraz wspomnienia tamtych wydarzeń wyświetlane na ścianach tunelu w formie animacji.  

Ta była niezwykle pouczająca lekcja historii przypominająca o tym, jak wielką wartością jest życie oraz pokój, którym dzisiaj szczęśliwie możemy się cieszyć. (ml)