XXII Gliwicki Festiwal Bachowski

Przed nami kolejna „pandemiczna” edycja festiwalu. Spotykamy się ponownie jesienią, w czasie nadal nie sprzyjającym kulturze, na przekór piętrzącym się przeszkodom i niewiadomym. Niezmienną pozostaje jedynie muzyka mistrzów baroku, którą od ponad 20 lat, wspólnie ze znakomitymi artystami – gośćmi festiwalu oraz wierną publicznością, staramy się zgłębiać zarówno w aspekcie historycznym, jak i przez pryzmat współczesnej nam rzeczywistości i wyzwań które przed nami stawia. W tym kontekście w sposób szczególny wybrzmiewa też pytanie zawarte w tytule ostatniego koncertu: Bach (rozumiany jako symbol muzycznego kosmosu) historyczny czy współczesny? Postaramy się na nie odpowiedzieć wspólnie z Państwem, wędrując krętymi ścieżkami, wiodącymi nas przez dźwiękowy świat sacrum i profanum.

3 października, godz. 16.00 , Gliwice, Kościół pw. Wszystkich Świętych, ul. Kościelna

„Solo, duo, concertato”

Elżbieta Stefańska – klawesyn
Mariko Kato-Shioya (Japonia) – klawesyn
Tomasz Potaczek – flet traverso
Aleksandra Owczarek – skrzypce barokowe
Anna Hara-Pióro – skrzypce barokowe
Elżbieta Górka – skrzypce barokowe
Małgorzata Muzyka-Gołogórska – altówka barokowa
Adrianna Kafel – wiolonczela barokowa

w programie: J.S. Bach – Koncerty i sonaty

Inauguracja festiwalu przyniesie nam solidną dawkę bachowskiej muzyki instrumentalnej: utworów solowych, kameralnych i koncertów. Ten prawdziwie przekrojowy program, przygotowany i poprowadzony przez niekwestionowaną Mistrzynię – Elżbietę Stefańską, połączy w jeden organizm doświadczonych i utytułowanych artystów oraz utalentowaną muzyczną młodzież (w której gronie znajdzie się gliwiczanka Aleksandra Owczarek). To gwarantuje prawdziwie wybuchową mieszankę temperamentów i spojrzeń na dzieła naszego patrona – zarówno te sztandarowe, jak i mniej znane. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje zbliżony obsadowo do V Koncertu brandenburskiego, ale znacznie rzadziej wykonywany, monumentalny w wyrazie Koncert potrójny a-moll BWV 1044. Dodatkowym elementem będzie też możliwość porównania walorów brzmieniowych najważniejszych barokowych instrumentów zarówno w wersji solistycznej, jak i współdziałających ze sobą.

9 października, godz. 16.00, Kościół pw. Wszystkich Świętych, Gliwice, ul. Kościelna

„Missa solemnis”

Triplum
Szczepan Kosior – tenor
Piotr Piwko – tenor
Marcin Wasilewski-Kruk – baryton
Mariusz Zarzycki – bas

Michał Białko – organy

w programie: F. Couperin - Messe pour les paroisses

Nurt sacrum rozpocznie muzyka francuska. François Couperin to starszy kolega Jana Sebastiana. Obu kompozytorów łączy nie tylko fakt, iż wywodzą się z wielkich muzycznych dynastii, ale także dwa instrumenty, których byli największymi w historii mistrzami: klawesyn i organy. O ile w przypadku Bacha możemy dziś cieszyć się wielką liczbą kompozycji na te instrumenty, to z dzieł Couperina przetrwała do naszych czasów niemal wyłącznie muzyka klawesynowa oraz fundamentalny podręcznik do nauki gry na tym instrumencie, którego zasady Bach stosował w swojej pracy pedagogicznej i twórczej. Dlatego też dzieło, które usłyszymy, ma wyjątkową rangę a wykonywane jest stosunkowo rzadko. Messe pour les paroisses – uroczysta msza organowa oparta na chorale gregoriańskim, to jedna z zaledwie dwóch zachowanych kompozycji organowych tego twórcy. Stanowi niezwykle interesujący przykład stylu organowego francuskiego baroku. Powstała w 1690 roku, kiedy François Couperin (podobnie jak Bach w Lipsku) był organistą tytularnym kościoła Saint-Gervais-Saint-Protais w Paryżu.

12 października, godz. 18.00, Ewangelicko-Augsburski Kościół Zbawiciela, Gliwice, ul. Jagiellońska 19

„Harmonischer Gottesdienst – muzyczne nabożeństwo”

Ingrida Gapova (Słowacja) – sopran
Overtone:
Klaudia Matlak – skrzypce
Julia Karpeta – viola da gamba
Maurycy Raczyński – pozytyw

w programie: J. Rosenmüller, S. Capricornus, Ph. H. Erlebach, J. S. Bach, G.Ph. Telemann

Koncert Ingridy Gapovej i zespołu Overtone będzie spotkaniem z twórczością mniej znanych niemieckich kompozytorów epoki baroku. Wrocławskie trio specjalizuje się w odkrywaniu tego obszaru repertuarowego. Usłyszymy zarówno dzieła wokalno-instrumentalne, jak i te przeznaczone wyłącznie na zespół instrumentalny, a wpisujące się w kontekst nabożeństwa protestanckiego. Tytułowe Harmonischer Gottesdienst to zbiór 72 kantat kościelnych na cały rok, skomponowanych przez przyjaciela Bacha - Georga Philippa Telemanna. Jedna z nich zabrzmi w Gliwicach w interpretacji znakomitej słowackiej sopranistki, laureatki prestiżowych konkursów wokalnych w Londynie i Karlovych Varach, współpracującej stale z Filharmonią Narodową i Warszawską Operą Kameralną.

17 października, godz. 16.00, Ewangelicko-Augsburski Kościół Marcina Lutra, Gliwice-Łabędy, ul. Strzelców Bytomskich 18

„Bach - historyczny czy współczesny?”

Duo Accosphere
Grzegorz Palus – akordeon
Alena Budziňáková (Słowacja) – akordeon

Kwintet Smyczkowy Orkiestry Capella Cracoviensis
Agnieszka Świątkowska – skrzypce barokowe
Tomasz Góra – skrzypce barokowe
Mariusz Grochowski – altówka barokowa
Konrad Górka – wiolonczela barokowa
Michał Bylina – kontrabas barokowy

w programie: J.S. Bach – Koncerty na dwa klawesyny i orkiestrę BWV 1060-1062 (opracowanie na dwa akordeony i kwintet smyczkowy)

Co by było, gdyby Johann Sebastian Bach mógł grać na akordeonie? Pytanie to nurtuje wielu grających na tym instrumencie artystów, którzy z marzycielską tęsknotą spoglądają na jego krótką historię. Próba podjęta przez Duo Accosphere i muzyków Capelli Cracoviensis jest więc swego rodzaju eksperymentem wynikającym z zestawienia współczesnego instrumentarium akordeonowego z obsadą kwintetu smyczkowego grającego na instrumentach historycznych. Uzyskana w ten sposób kolorystyka dźwiękowa ma na celu jak najbliższe odzwierciedlenie brzmienia muzycznego świata epoki Bacha, w którym swą nieco nieśmiałą obecność spróbowali zaznaczyć grający partie solowe akordeoniści, od lat poszukujący możliwości realizacji artystycznej również w muzyce barokowej. Gdybyśmy spojrzeli w niedaleką przeszłość, takie połączenie mogłoby się wydawać „artystycznym mezaliansem”. Wykonawcy pragnęli jednak odnieść się do uniwersalnych prawd i piękna muzyki Bacha. Wykorzystując w tym celu bliskie sobie narzędzia, z odwagą i otwartą wyobraźnią podążyli nieznanymi im dotąd ścieżkami, a więc dali się porwać trudnym do przewidzenia konsekwencjom podróży. Do odpowiedzi na pytanie, czy było warto, zachęcamy naszą festiwalową publiczność. Ułatwieniem będzie zapewne fakt, że jeden z koncertów pojawi się w wersji oryginalnej podczas pierwszego festiwalowego koncertu.

Dyrektor festiwalu: Piotr Oczkowski

Organizatorzy festiwalu:
Klub Inicjatyw Kulturalnych, Miasto Gliwice,
Parafia pw. Wszystkich Świętych, Parafia Ewangelicko-Augsburska w Gliwicach

Biuro festiwalowe:
COK „Perełka” – Gliwice, ul. Studzienna 6, tel. 32/ 231 55 36, www.facebook.com/GliwickiFestiwalBachowski
Czynne od poniedziałku do piątku w godz. 12.00-18.00
Wejściówki na koncerty do nabycia za pośrednictwem portalu www.bilety24.pl oraz w Centrum Informacji Kulturalnej i Turystycznej – Gliwice, ul. Dolnych Wałów 3, tel. 32/ 231 38 55.
W dniu koncertu wejściówki dostępne wyłącznie przed koncertem