Gliwice na Światowym Forum Miejskim

Za mniej niż 30 lat aż dwie trzecie ludności świata ma mieszkać w miastach. Jak przygotować się na tę zmianę i co zrobić, by miasta stawały się przyjaznymi mieszkańcom, zielonymi smart cities, a nie sprzyjającymi wykluczeniom, zanieczyszczonymi i zakorkowanymi molochami? Tym rozważaniom poświęcone było kilkudniowe, zakończone wczoraj, 11. Światowe Forum Miejskie (WUF 11) w Katowicach. Międzynarodowej konferencji pod egidą ONZ, organizowanej po raz pierwszy w Europie Środkowo-Wschodniej, towarzyszyło Zgromadzenie Ogólne Związku Miast Polskich i Rady Unii Metropolii Polskich. Aktywnym uczestnikiem tych wydarzeń były Gliwice.

Miasto otrzymało zaproszenie na czerwcowe obrady Światowego Forum Miejskiego za sprawą inicjatywy „Plan Działań dla Miast. Modelowa lokalność” (PDM). To polska odpowiedź na wyzwania związane z realizacją celów zrównoważonego rozwoju stawianych przez ONZ w Agendzie 2030. Gliwice – i kilkadziesiąt innych miast uczestniczących w inicjatywie – zostały wybrane, zgłaszając zadanie, które pozwoli zrealizować w tym roku przynajmniej jeden z celów odpowiedzialnego rozwoju. Postawiły na aktywne włączanie gliwiczan w tworzenie wspólnej wizji przyszłości w powstającej obecnie, nowej miejskiej strategii rozwoju do 2040 roku.

– Zostaliśmy docenieni przez Instytut Rozwoju Miast i Regionów – głównego organizatora programu „Plan Działań dla Miast” – za opracowaną przez nas metodologię formułowania strategii opartą o bardzo szerokie konsultacje z mieszkańcami, z wykorzystaniem wielu narzędzi partycypacyjnych, a także za angażowanie rozmaitych środowisk miejskich w prace strategicznych grup roboczych. Ten proces był elastyczny, lecz mimo niespodziewanych zmian wywołanych epidemią i związanymi z nią obostrzeniami oraz wojną na Ukrainie zamierzony cel został osiągnięty – powstał projekt dokumentu. Cenne jest też to, że stał się on początkiem innych inicjatyw – przypomina Katarzyna Kobierska, naczelnik Biura Rozwoju Miasta UM w Gliwicach, która zaprezentowała gliwickie doświadczenia podczas specjalnego panelu tematycznego, zorganizowanego 30 czerwca w tzw. Pawilonie Polskim WUF 11.

Plan Działań dla Miast to instrument wdrożeniowy dla Krajowej Polityki Miejskiej 2030, której założenia zostały przedstawione pierwszego dnia Światowego Forum Miejskiego (27 czerwca).

28 czerwca, na towarzyszących WUF 11 wyjątkowych, otwartych obradach Zgromadzenia Ogólnego Związku Miast Polskich połączonego z Radą Unii Metropolii Polskich, samorządowcy wraz z przedstawicielami rządu (m.in. wiceminister funduszy i rozwoju regionalnego Anną Jarosińską-Jedynak) dyskutowali o problemach i wyzwaniach, jakie stoją przed miastami oraz oczekiwaniach, jakie wiążą z Krajową Polityką Miejską. – Przeważał głos, że należy jak najszybciej rozpocząć rozmowy o wdrażaniu KPM i uzgadniać kwestie pieniędzy, ponieważ ważne zadania, które są rozpisane w dokumencie, będą musiały być finansowane przez samorządy – podkreśla uczestniczący w zgromadzeniu prezydent Gliwic Adam Neumann.

Jeszcze tego samego dnia podczas WUF 11 przedstawiciele miast zaangażowanych w program PDM odebrali z rąk minister Jarosińskiej-Jedynak certyfikaty „Planu Działań dla Miast”. Złożyli również podpisy na pamiątkowym tableau. W środę (29 czerwca) część samorządowców uczestniczyła natomiast w panelach tematycznych poświęconych ochronie środowiska, gospodarce odpadami komunalnymi i ciepłownictwu miejskiemu.

– Dyskutowaliśmy m.in. o działaniach na rzecz zwiększenia wykorzystania odpadów komunalnych do produkcji energii cieplnej i elektrycznej, które w czasach kryzysu na rynkach paliw mogą być sposobem na zapewnienie niższych cen za ciepło dla mieszkańców. Przywołując projekt planowanego w Gliwicach Parku Zielonej Energii, zwracałem uwagę, jak ważne jest, by model finansowania takich inwestycji był oparty na realistycznym montażu finansowym, uwzględniającym nie tylko dostępne w ograniczonym wymiarze środki własne miasta, ale przede wszystkim dotacje unijne czy środki z rządowych instytucji  – mówi uczestniczący w panelu „Ciepło i prąd z odpadów komunalnych” prezydent Adam Neumann.

Voices from the Cities – Gliwice w ICC

Podczas zorganizowanej 29 czerwca sesji dyskusyjnej Voices from the Cities przedstawione zostały doświadczenia Gliwic w ramach inicjatywy 100 Inteligentnych Miast (ICC). Postępy prac nad nową strategią „Gliwice 2040”, elektroniczną platformą „DecydujMY!razem” i portalem Gliwice Otwarte Dane zostały docenione na tyle, że były wskazywane jako dobra praktyka obok działań realizowanych przez takie miasta, jak Amsterdam, Barcelona, Mediolan i Porto.

Światowe Forum Miejskie (World Urban Forum) to organizowane co dwa lata, pod egidą ONZ, najważniejsze i największe na świecie wydarzenie poświęcone tematyce miejskiej. Tegoroczna, 11. edycja WUF dotyczyła m.in. transformacji miast, finansowania inwestycji, innowacji, ochrony środowiska, dostępności przestrzeni miejskiej dla osób z niepełnosprawnościami czy odbudowy miast po wojnach i kryzysach spowodowanych zagrożeniami naturalnymi. Na terenie miasteczka WUF 11 można było zobaczyć też strefę Urban Expo ze stoiskami różnych państw i miast całego świata.